“Yedek yok mu? – Yazık yok!” – BT çevrelerindeki pek çok kişi bu atasözüne aşinadır. Sabit sürücü artık sistem tarafından tanınmıyorsa, bu başlangıçta etkilenenler için çok fazla stres anlamına gelir. Tatil fotoğrafları, önemli iş belgeleri veya müzik koleksiyonu şimdilik yok olur. Elbette bozuk sabit disklerden veri kurtarabilen servis sağlayıcılar var. Ancak bunun yüzde 100 garantisi yok. En kötü durum senaryosunun ilk etapta gerçekleşmemesi için şu soru ortaya çıkıyor: Sabit diskler gerçekte ne kadar “yaşar”?
Bir sabit diskin ömrü sorusuna en iyi şekilde cevap verebilmek için kendimizi iki popüler depolama ortamıyla sınırlıyoruz: SSD ve HDD. Bu iki tür, bilgisayarlarda en yaygın olanlarıdır, bazen aynı anda. Her iki varyant da hem dahili hem de harici olarak kullanılabilir.
Geleneksel bir sabit disk sürücüsünün (HDD) kullanım ömrü
Sabit disk sürücüsü, kelimenin tam anlamıyla sabit disk sürücüsü, tüm depolama ortamlarının anasıdır. Geliştirme son yıllarda ilerlemeye devam etti. Her şeyden önce, depolama kapasitesi yakın geçmişte muazzam bir şekilde arttı. Bugünün HDD’leri 26 terabayta (TB) kadar bir belleğe sahiptir.
Nasıl çalıştığı yıllar içinde pek değişmedi. Sürücünün içinde bir veya daha fazla manyetik disk bulunur. Veriler onun üzerinde saklanır. Bilgisayar verilere eriştiğinde, diskler dönmeye başlar. Veriler bir okuma kafası tarafından okunur ve bilgisayara iletilir. Modern HDD’lerde bu ışık hızındadır, ancak teknik olarak daha fazla hızlandırılması pek mümkün değildir.
Geçmişte, çoğunlukla yalnızca dahili sabit diskler vardı. Harici sürücüler artık bilgisayara da bağlanabilir.
1 TB depolama alanına sahip basit bir HDD artık 30 Euro’nun biraz üzerinde bir fiyata sunuluyor. Elbette herhangi bir üst sınır yoktur. Tabii ki, daha iyi kalite ve daha yüksek depolama kapasitesi daha fazla paraya mal olur.
Dönen manyetik diskler, aslında HDD sürücüsünün zayıf noktasıdır.Dönme, yaşlanma sürecini hızlandıran sürtünme ve ısı yaratır. Verilerin okunması da açıkça duyulabilir.
Bir tüketici harici HDD’sinin kullanım ömrü on yıldır. Bir bilgisayara takılan bir HDD ise yalnızca beş ila on yıl sürer. Bunun nedeni, bilgisayar kasasının içindeki sabit sürücüye uygulanan artan ısıdır.
Bir Katı Hal Diskinin (SSD) Ömrü
SSD’ler uzun süredir ortalıkta dolaşırken, teknoloji yalnızca 2000’lerin başından bu yana gerçekten hız kazandı. Flash belleğin daha da geliştirilmesiyle, ilk ticari diskler piyasaya çıktı. Bugün, SSD’ler çoğunlukla 2,5 inç veya M.2 biçiminde geliyor.
Bir SSD sürücüsü bir veya daha fazla flash bellek içerir. HDD’nin aksine bunlar dönmeden çalışır – bu yüzden “sağlam”dır. Bu nedenle daha az ısı üretilir. Güç tüketimi de bir HDD’den daha düşüktür.
Ancak fiyat farklılıkları var. 1 TB SSD için HDD’nin neredeyse iki katı, yani 60 avro veya daha fazla ödemeniz gerekiyor. Okuma hızı veya depolama kapasitesinde fiyatı artıran niteliksel farklılıklar da vardır. Daha hızlı NVMe SSD’ler genellikle eski SATA standardına sahip modellerden biraz daha pahalıdır. Özel kullanım için kapasite sınırı 8 TB’tır ve bu, geleneksel sabit sürücülerden önemli ölçüde daha düşüktür – ancak teorik olarak 100 TB’a kadar boyutlar mümkündür.
SSD’ler bilgisayara dahili olarak veya harici bir disk olarak kurulur. Bir SSD, darbelere oldukça dayanıklıdır çünkü hareketli parça yoktur. Bununla birlikte, yalnızca belirli sayıda yazma döngüsüne tahammül edebilirler. Bu nedenle, ilk modeller yalnızca birkaç yıl sonra artık kullanılamıyordu. Ancak çoğu üretici, modern SSD’ler için on yıla kadar bir süre garanti eder.
Endüstri, yaş söz konusu olduğunda oldukça düşük istifler. Çünkü SSD’ler normal bilgisayar kullanımıyla çok daha uzun süre sorunsuz çalışır. Normal kullanım, günlük posta trafiğini, metin yazmayı veya zaman zaman müzik veya film akışını içerir. Bir SSD’ye günlük birkaç 100 GB yedekleme yapan herkes, SSD’nin hizmet ömrünü önemli ölçüde kısaltacaktır. Ancak, bu özel alanda nadiren olur. Bu nedenle uzmanlar, bir SSD’nin 20 yıl veya daha uzun süre hatasız çalışabileceğini varsaymaktadır. Ancak bunun için bir garanti yoktur.
Ayrıca ilginç: Eski bir sabit sürücüden harici bir sabit sürücü nasıl oluşturulur
Hangisi daha iyi: HDD veya SSD?
Pek çok şeyde olduğu gibi, cevap şu: Duruma göre değişir. Bilgisayar üreticilerinin her iki varyantı da tek bir sistemde sunması boşuna değildir. SSD, programları daha hızlı açmak veya süreçleri hızlandırmak için uygundur. Fotoğrafları, müziği veya diğer büyük miktardaki verileri güvenli bir şekilde depolamak için HDD.
Her iki durumda da, her iki sistemin de işlevselliğini kontrol etmeniz gerekir. Geleneksel bir manyetik yazma sabit diski, kullanım ömrünün sonuna gelmeden ve veriler kaybolmadan önce fark edilir bir tıkırtı sesi çıkarır. Alışılmadık sesler fark ederseniz, verilerinizi mümkün olan en kısa sürede başka bir depolama ortamına yedeklemelisiniz.
Bir SSD’de, kullanım ömrünün yakında sona ereceğini gösteren hiçbir dış özellik yoktur. Ancak, CrystalDiskInfo gibi yazma döngülerinin sayısını görüntüleyebilen programlar vardır. Değer, üreticinin spesifikasyonuna yaklaşırsa, yakında bir kusur oluşması muhtemeldir. Her durumda, SSD veya HDD olup olmadığına bakılmaksızın sürücüyü düzenli olarak kontrol etmelisiniz.
Windows’ta bu, sistemin kendi araçları kullanılarak yapılır:
- Explorer’ı açın.
- Kontrol edilecek sürücüye sağ tıklayın.
- Görünen menüden “Özellikler” i seçin.
- Sekmeler orada görünür, lütfen “Araçlar”ı seçin.
- Ardından “Kontrol Et” düğmesine tıklayın.
- Hata oluşursa, “Veri sistemi hatalarını otomatik olarak düzelt” ve “Kötü sektörleri bul/kurtar” seçeneğine tıklayın.
- Hatalar veya bozuk sektörler daha sonra düzeltilecektir.
Bilgisayarda çalışırken SSD’nizde düzenli sürücü hataları fark ederseniz, tüm verileri yeni bir depolama ortamına taşımalısınız.