TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (UZAY) tarafından geliştirilen yerli gözlem uydusu RASAT, yörüngede geçirdiği 11 yılının ardından görevini başarıyla tamamladı.
3 yıl tasarım ömrüyle, 17 Ağustos 2011 tarihinde Rusya’nın Yasny fırlatma üssünden Denepr fırlatma aracı ile Türkiye saati ile 10.12’de uzaya fırlatılan RASAT, fırlatmadan 969 saniye sonra, Dünyadan 687 km yükseklikteki hedef yörüngesine başarıyla yerleştirildi.
Bugüne kadar yörüngesinde 58.726 tur atan RASAT ile toplam 22.203 kez iletişim kuruldu. RASAT’ın 7,5 metre PAN ve 15 m RGB çözünürlüğe sahip kamerası tarafından yaklaşık 3.284 kez görüntü çekilerek toplamda 13.362 kare görüntü indirildi. Bir çerçeve görüntü boyutu 30×30 kilometre olan ve tek seferde 33 çerçeve yani 960 kilometre uzunluğunda şerit görüntüler alabilen Uydu ile 12.025.800 km² alanın görüntüsü hizmete sunularak çok geniş bir uydu görüntüsü arşivi ülkemize kazandırılmış oldu.
RASAT’ın Çektiği Görüntülere GEZGİN’den Ulaşılabiliyor
Elde edilen ham görüntüler işlendikten sonra, şehir bölge planlama, ormancılık, tarım, afet yönetimi ve benzeri amaçlarla kullanıma sunulmasının yanı sıra GEZGİN Portalına da aktarıldı. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, e-devlet şifreleri ile www.gezgin.gov.tr adresinden GEZGİN’e bağlanarak çekilen tüm arşiv görüntülerine ücretsiz olarak erişim sağlayabiliyor.
Türk Mühendis ve Teknisyenlerin Uzaydaki Başarısı: RASAT
Tasarım ömrü 3 yıl olmasına rağmen yörüngesinde 11 yıl boyunca görev alarak, Türk mühendis ve teknisyenlerinin uzay alanındaki başarısının en büyük göstergelerinden olan RASAT Uydusu, sağlıklı veri alınamaması ve operasyonlarına devam edememesi nedeniyle görevini tamamladı.
Yerli ve Milli Ekipmanlara Uzay Tarihçesi Kazandırıldı
TÜBİTAK UZAY’da uzay teknolojilerine yönelik çalışmalar 2001 yılında başladı. Bir teknoloji transfer projesi olarak gerçekleştirilen BİLSAT Uydusu, 2003 yılında başarı ile tamamlanmasıyla ilk elektro-optik yer gözlem uydumuz uzaya fırlatılmış oldu. BİLSAT Projesi’nden kazanılan deneyimlerle 2004-2011 yılları arasında geliştirilen ilk yer gözlem uydumuz olan RASAT ise 3 yıl tasarım ömrüyle yerli olarak üretildi. Heyecanlı bekleyişin ardından ilk sinyaller saat 11.50’de TÜBİTAK UZAY yer istasyonundan alındı. Devreye alma aşaması sürecinde RASAT’a gerekli yazılımların yüklenmesi, uydunun test edilmesi ve çekeceği görüntülerin yere indirilmesi amacıyla Ankara’nın yanı sıra Norveç’te bulunan geçici yer istasyonu da kullanıldı.
TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanan, üretilen ve test edilen Yüksek Performanslı Uçuş Bilgisayarı (BİLGE), X-bant Verici ve Gerçek Zamanlı Görüntü İşleme (GEZGİN) ekipmanları ile Enstitümüzde bulunan yer istasyonu yazılımları RASAT Projesinde başarılı bir şekilde kullanılarak uzay tarihçesi kazanmış oldu. Böylelikle, TÜBİTAK UZAY sadece sistem seviyesinde değil alt sistemler kapsamında da yetkinliğini ortaya koyarak ülkemizde uzay alanında Teknoloji Hazırlık Seviyesi 9’a ulaşan tek kurum haline geldi.
RASAT Uydusu ile edinilen altyapı, bilgi birikimi, yetişmiş insan kaynağı ve cesaret sayesinde GÖKTÜRK-2 Projesi başlatıldı. RASAT’ta uzay tarihçesi kazanan alt sistemlere yenileri eklenerek GÖKTÜRK-2 Uydusu geliştirildi. Milli ve yerli olarak gerçekleştirilen bu iki uydu projesi, ülkemizin uzay alanında farkındalığının artmasına çok büyük katkılar sağlayarak yeni uydu projelerinin önünü açmış oldu.
Görevini Başarıyla Tamamlayan RASAT Uydusu için Kutlama Töreni Düzenlendi
Gurur ve başarı dolu 11 hizmet yılını geride bırakan RASAT için TÜBİTAK UZAY Yerleşkesinde 11. Yıldönümü Kutlama Töreni düzenlendi. Törene Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, TÜBİTAK UZAY Enstitüsü Müdürü Mesut Gökten ve UZAY enstitüsü çalışanları katıldı.
“RASAT, Türkiye’yi tam bağımsız yapma mücadelesinin en somut örneği”
RASAT projelerinin çeşitli süreçlerinde görev almış isimlerin deneyimlerini paylaştığı buluşmada konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, RASAT projesi için “Bir emeğin ve gayretin göstergesi.” değerlendirmesinde bulunarak “RASAT, Türkiye’yi tam bağımsız yapma mücadelesinin en somut örneği. Türk mühendis ve teknisyenlerinin, bilim insanlarının ne kadar becerikli ve kabiliyetli olduğunun da örneğini yaşıyoruz. 3 yıl ömrü olacak diye tasarlanan ürün 11 yıl boyunca ülkemize hizmet etti. Vatandaşlarımızın sorunlarını da giderecek şekilde faydalanıldı. Milli Güvenliğimizle çok hassas noktalarda işlevler gördü. Bu da bizim insanımızın kabiliyetinin ne kadar yüksek olduğunun bir göstergesi” diye konuştu.
Türkiye’nin kendi milli politikasını uygulayabilen tam bağımsız bir ülke olması için uzay alanında da gayret göstermesinin önemini vurgulayan Bakan Varank, “Türkiye’de bunun bayraktarlığını TÜBİTAK UZAY yaptı, yapmaya da devam edecek.” dedi.
RASAT için gerçekleştirilen törenin bir anlamda bir cenaze töreni olduğunu esprili bir dille ifade eden Bakan Varank, “Önümüzde gelecek İMECE projesi, TÜRKSAT 6A projesi ise bizim düğünlerimiz olacak. İnşaallah şu düğünlerimizi İMECE ile 6A ile yapalım, çok güzel gururları ülkemize kazandıralım, ordumuzun, güvenlik kuvvetlerimizin ve istihbarat teşkilatımızın ihtiyaçlarını yerine getirelim.” diye konuştu.
İMECE VE TÜRKSAT 6A’nın Türkiye’ye uzay alanında önemli kabiliyetler kazandıracağını belirten Varank, “Bunun sinyallerini alıyoruz. Eğer biz kameramızı bugün Pakistan’a satabiliyorsak, Azerbaycan’da uydu konusunda son listeye kalıyorsak biz bu kabiliyetleri geliştirmişiz demektir” dedi.
Bizim çocuklarımız, torunlarımız ve bu ülkenin geleceği için çok daha sıkı çalışmamız ve bu işlere aceleyle ama kararlılıkla devam etmemiz lazım diyen Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank; “RASAT’taki başarımız daim olsun emeği geçen bütün arkadaşlarımızı kutluyorum.” diyerek sözlerine son verdi.
“2011’de RASAT için yaşanan heyecanı gelecek yıl İMECE ve TÜRKSAT 6A için yaşamak istiyoruz.”
“Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yılı olan 2023’te, ülkemiz için en önemli yılda, 2 uydumuzu uzaya fırlatacağız ve bunda sizin emeğiniz olacak” diyen TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ise düzenlenen programda RASAT Projesinde farklı süreçlerde görev alan TÜBİTAK UZAY çalışanlarıyla sohbet ettiğini belirterek, “2011 yılında RASAT için yaşadıkları heyecanı gelecek yıl İMECE ve TÜRKSAT 6A için biz de yaşamak istiyoruz.” diye konuştu.