Webb’in ilk görüntüsü, uzak evrenin şimdiye kadarki en derin ve en keskin kızılötesi görüntüsünü, “Webb’in İlk Derin Alanı”nı sağladı.
James Webb Uzay Teleskobu’nun ilk görüntüleri sadece nefes kesici olmakla kalmıyor, aynı zamanda araştırmacıların takip etmeye hevesli olduğu çok sayıda bilimsel içgörü ve ipucu içeriyor.
İşte bilim insanlarının şimdi öğrenmeyi umdukları şeylerden bazıları.
Derin içine
Webb’in Pazartesi günü yayınlanan ilk görüntüsü, uzak evrenin şimdiye kadarki en derin ve en keskin kızılötesi görüntüsünü, “Webb’in İlk Derin Alanı”nı verdi.
Beyaz daireler ve elipsler, 4,6 milyar yıldan daha uzun bir süre önce -kabaca Güneşimiz de oluştuğunda- ortaya çıktığı şekliyle SMACS 0723 olarak adlandırılan ön planda yer alan gökada kümesindendir.
Kırmızımsı yaylar, 13 milyar yıldan fazla seyahat eden ve yerçekimi merceği görevi gören ön plan kümesinin etrafında bükülen antik galaksilerden gelen ışıktan geliyor.
NASA astrofizikçisi Amber Straughn, “bu galaksilerin bazılarında görebileceğiniz şaşırtıcı ayrıntıdan” etkilendiğini söyledi.
“Sadece ortaya çıkıyorlar! Çok daha fazla ayrıntı var, yüksek çözünürlüklü görmek gibi.”
Ayrıca, NASA astrofizikçisi Jane Rigby, görüntünün bize evrendeki maddenin yüzde 85’ini oluşturduğu düşünülen ve kozmik büyütme etkisinin ana nedeni olan gizemli karanlık madde hakkında daha fazla şey öğretebileceğini ekledi.
12,5 saatlik bir pozlama süresi gerektiren bileşik görüntü, bir alıştırma çalışması olarak kabul edilir. Daha uzun maruz kalma süresi göz önüne alındığında, Webb, 13.8 milyar yıl önce Big Bang’den sonraki ilk birkaç yüz milyon yıla bakarak tüm zamanların mesafe rekorlarını kırmalıdır.
Webb’in kameraları, Güney Halka Bulutsusu’nda can çekişen bir yıldızı yakalayarak, merkezinde ölmekte olan yıldızın tozla kaplı olduğunu ortaya çıkardı.
Yaşanabilir gezegenler için av
Webb, Güneşimiz gibi uzak bir yıldızın yörüngesinde dönen WASP-96 b adlı sıcak, kabarık gaz devi bir gezegeni çevreleyen atmosferde daha önce tespit edilmemiş bulut ve pus kanıtlarıyla birlikte suyun imzasını yakaladı.
Teleskop bunu, yıldız boyunca hareket ederken gezegenin atmosferinden süzülen yıldız ışığını, gezegen yıldızın yanındayken tespit edilen filtrelenmemiş yıldız ışığına – spektroskopi adı verilen ve başka hiçbir aletin aynı ayrıntıda yapamayacağı bir teknik – analiz ederek başardı.
WASP-96 b, Samanyolu’ndaki 5.000’den fazla onaylanmış ötegezegenden biridir. Ancak gökbilimcileri gerçekten heyecanlandıran şey, yaşamı destekleyebilecek atmosferleri ve sıvı su kütlelerini aramak için Webb’i kendi Dünyamız gibi daha küçük, kayalık dünyalara yöneltme olasılığıdır.
Kozmolog John Mather, Stephan’ın Beşlisi’ni inceleyerek, “galaksilerin nasıl çarpıştığını ve birleştiğini öğreniyorsunuz” dedi ve kendi Samanyolumuzun muhtemelen 1000 daha küçük gökadadan oluştuğunu ekledi.
Bir yıldızın ölümü
Webb’in kameraları, Güney Halka Bulutsusu’ndaki bir yıldız mezarlığını yakalayarak merkezindeki sönük, ölmekte olan yıldızı ilk kez net ayrıntılarla ortaya çıkardı ve tozla kaplı olduğunu gösterdi.
Gökbilimciler, gaz ve toz bulutları yayan bunun gibi “gezegenimsi bulutsular” hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için Webb’i kullanacaklar.
Bu bulutsular sonunda yeniden doğuşa da yol açacaktır.
Gaz ve bulut püskürmesi on binlerce yıl sonra durur ve malzeme uzaya dağıldığında yeni yıldızlar oluşabilir.
kozmik bir dans
Beş gökadadan oluşan bir grup olan Stephan Beşlisi, Pegasus takımyıldızında yer almaktadır.
Webb, süper kütleli kara deliğinin yakınındaki gaz çıkışlarının hızı ve bileşimi gibi yeni bilgiler elde etmek için galaksinin merkezindeki toz ve gaz bulutlarını delip geçmeyi başardı.
Galaksilerin dördü birbirine yakındır ve tekrarlanan yakın karşılaşmaların “kozmik dansında” kilitlenir.
Kozmolog John Mather, onu inceleyerek, “galaksilerin nasıl çarpıştığını ve birleştiğini öğreniyorsunuz” dedi ve kendi Samanyolumuzun muhtemelen 1000 daha küçük gökadadan oluştuğunu ekledi.
Kara deliği daha iyi anlamak, Samanyolu’nun merkezinde bulunan ve tozla kaplı kara delik olan Yay A* hakkında da bize daha fazla fikir verecektir.
Belki de en güzel görüntü, bir yıldız fidanlığı olan Karinal Bulutsusu’ndaki “Kozmik Uçurumlar”ınkidir.
yıldız kreş
Belki de en güzel görüntü, bir yıldız kreş olan Karina Bulutsusu’ndaki “Kozmik Uçurumlar”ınkidir.
Burada ilk kez Webb, yıldızların neden belirli bir kütle ile oluştukları ve belirli bir bölgede oluşan sayıyı neyin belirlediği hakkında bize daha fazla bilgi verecek olan, önceden görünmeyen yıldız oluşum bölgelerini ortaya çıkardı.
Webb projesi bilimcisi Klaus Pontoppidan, dağlara benzeyebilirler, ancak sarp zirvelerin en uzunu yedi ışıkyılı yüksekliğindedir ve sarı yapılar devasa hidrokarbon moleküllerinden yapılmıştır, dedi.
Yıldızların maddesi olmanın yanı sıra, nebula malzemesi de geldiğimiz yer olabilir.
“Evrenin karbonu, yaptığımız karbonu, yaşam için yaşanabilir olabilecek gezegenlere taşıma şekli bu olabilir” dedi.
Büyük bilinmeyen
Straughn, belki de en heyecan verici olanı bilinmeyene yolculuktur, dedi.
Hubble, karanlık enerjinin evrenin giderek artan bir hızla genişlemesine neden olduğunu keşfetmede kilit bir rol oynadı, “bu yüzden 100 kat daha güçlü bu araçla neler öğrenebileceğimizi hayal etmek zor.”
NASA, Webb teleskopunun ilk kozmik hedeflerini ortaya çıkardı
© 2022 AFP
Alıntı: Webb Teleskobu: Bilim adamları ne öğrenecek? (2022, 13 Temmuz) 13 Temmuz 2022’de https://phys.org/news/2022-07-webb-telescope-scientists.html adresinden alınmıştır.
Bu belge telif haklarına tabidir. Özel çalışma veya araştırma amaçlı herhangi bir adil işlem dışında, yazılı izin alınmadan hiçbir bölüm çoğaltılamaz. İçerik yalnızca bilgi amaçlı sağlanmıştır.