Jüpiter, güneş sistemindeki en büyük gezegendir ve diğer tüm gezegenlerin toplamından 2,5 kat daha fazla kütleye sahiptir. Çoğu kişi Jüpiter’in çoğunlukla helyum ve hidrojenden oluştuğunu hatırlayacaktır. Ancak diğer gaz devlerinin çoğundan farklı olarak, gezegenin bileşiminde önemli miktarda metal var. Bilim adamları nihayet Jüpiter’deki bu metalin nereden geldiğini belirlemeyi başardılar – Jüpiter’in tamamen oluşmadan önce tükettiği diğer karasal gezegenler.
Bilim adamları, NASA’nın Juno sondasındaki Yerçekimi Bilimi aracını kullanarak Jüpiter’in bileşimini belirlemek için yola çıktılar. Adını Roma Tanrısı Jüpiter ile evli olan aynı adlı Roma Tanrıçasından alan Juno, 2016 yılında Jüpiter’in yörüngesine girdi ve gezegenin etrafındaki yerçekimi alanını ölçmek için radyo dalgalarını kullandı.
Bilim adamları, toplam kütlesi Dünya’nın kütlesinin 11 ila 30 katı olan Jüpiter’de bulunan metalik elementlerin gezegenin derinliklerine gömülü olduğunu belirlemek için aletleri kullandılar. Metaller, Jüpiter’in merkezine dış katmanlardan daha yakındı.
“Jüpiter gibi bir gaz devinin oluşumu sırasında metal elde etmesi için iki mekanizma vardır: küçük çakıl taşlarının veya daha büyük gezegenimsilerin birikmesi yoluyla.” söz konusu “Jüpiter’in homojen olmayan zarfı homojen olmayan zarfı” başlıklı çalışmanın baş yazarı Yamila Miguel, yayınlanan Astronomi ve Astrofizik dergisinde.
“Bir bebek gezegen yeterince büyük olduğunda, çakıl taşlarını çıkarmaya başladığını biliyoruz. Şu anda gördüğümüz Jüpiter’in içindeki metal zenginliğinin bundan önce elde edilmesi imkansız. Dolayısıyla, Jüpiter’in oluşumu sırasında katı olarak yalnızca çakıl taşlarının olduğu senaryoyu hariç tutabiliriz. Gezegenimsiler engellenemeyecek kadar büyüktür, bu yüzden bir rol oynamış olmalılar.”
Gezegenimsiler, uzayda kozmik toz taneciklerinden oluşan katı nesnelerdir. Boyutları yaklaşık bir kilometreye ulaştıktan sonra, bu gezegenimsiler yerçekimi alanlarını daha da büyümek, yani protoplanetlere dönüştürmek için kullanabilirler.
“Sonuçlarımız, Jüpiter’in hidrojen-helyum zarfı büyürken, en basit enkarnasyonundaki çakıl izolasyon kütlesine dayanan tahminlerin aksine, gezegen tabanlı veya daha karmaşık hibrit modelleri tercih ederek ağır elementleri büyük miktarlarda biriktirmeye devam ettiğini ima ediyor.” dedi Miguel.