Merak, değişen bir Mars manzarasının çarpıcı manzaralarını yakalar

Geçen yıl, NASA’nın Curiosity Mars gezgini, kil bakımından zengin bir bölgeden sülfat adı verilen tuzlu bir mineralle dolu bir geçiş bölgesinden geçiyor. Bilim ekibi, her birinin Mars’ın sulu geçmişi hakkında sunabileceği kanıtlar için kil bakımından zengin bölgeyi ve sülfat yüklü bölgeyi hedef alırken, geçiş bölgesi de bilimsel olarak büyüleyici olduğunu kanıtlıyor. Aslında, bu geçiş, bilim adamlarının henüz anlamaya başladığı milyarlarca yıl önce Mars’ın ikliminde büyük bir değişimin kaydını sağlayabilir.

Kil mineralleri, bir zamanlar Gale Krateri boyunca dalgalanan göller ve akarsular, eteklerinde Curiosity’nin 2014’ten beri yükseldiği 3 mil yüksekliğindeki (5 kilometre yüksekliğindeki) dağ olan Sharp Dağı’nın tabanında tortu biriktirirken oluştu. Geçiş bölgesindeki dağda, Curiosity’nin gözlemleri, akarsuların kuruyarak göl çökellerinin üzerinde damlama ve kum tepecikleri oluşturduğunu gösteriyor.

Curiosity’nin NASA’nın Güney Kaliforniya’daki Jet Propulsion Laboratuvarı’ndaki proje bilimcisi Ashwin Vasavada, “Yıllardır Sharp Dağı’nda gördüğümüz göl yataklarını artık görmüyoruz” dedi. “Bunun yerine, zaman zaman etraflarında akan akarsuların olduğu kuru kum tepeleri gibi daha kuru iklimlere dair birçok kanıt görüyoruz. Bu, belki de milyonlarca yıl önce varlığını sürdüren göllerden büyük bir değişiklik.”

Gezici geçiş bölgesinde daha yükseğe tırmanırken, daha az kil ve daha fazla sülfat tespit ediyor. Merak yakında bu bölgede alacağı son kaya örneğini delinerek, bu kayaların değişen mineral bileşimine daha ayrıntılı bir bakış sağlayacak.

Eşsiz jeolojik özellikler de bu bölgede göze çarpmaktadır. Bölgedeki tepeler muhtemelen büyük, rüzgarla savrulan kum tepelerinden oluşan kuru bir ortamda başlamış ve zamanla sertleşerek kayaya dönüşmüştür. Bu kumulların kalıntılarına su tarafından taşınan, belki de bir zamanlar kum tepeleri arasında örülen göletler veya küçük akarsularda biriken diğer tortular serpiştirilmiştir. Bu çökeltiler artık erozyona dayanıklı, lapa lapa katman yığınları olarak görünüyor, “takma adlar” gibi.pruva“

Hikayeyi daha da zenginleştiren ama daha da karmaşık hale getiren şey, zaman içinde yeraltı suyunun çekilip aktığı ve Curiosity’nin bilim adamlarının doğru bir zaman çizelgesinde bir araya getirmeleri için bir karmakarışık yapboz parçaları bıraktığı birden fazla dönem olduğu bilgisidir.

On Yıl Sonra Güçleniyor

Curiosity, 5 Ağustos’ta Mars’ta 10. yılını kutlayacak. Gezici tam on yıllık keşiften sonra yaşını gösterirken, yükselişine devam etmesini hiçbir şey engelleyemedi.

7 Haziran’da Curiosity, gezici gövdesindeki bir cihaz kontrol kutusunda beklenenden daha sıcak bir sıcaklık okuması tespit ettikten sonra güvenli moda geçti. Güvenli mod, bir uzay aracı bir sorunu algıladığında ve mühendislerin durumu değerlendirebilmesi için en temel işlevleri dışındaki tüm işlevlerini otomatik olarak kapattığında ortaya çıkar.

Curiosity güvenli moddan çıkıp iki gün sonra normal operasyonlarına dönmüş olsa da, JPL mühendisleri hala sorunun kesin nedenini analiz ediyor. Bir sıcaklık sensörü yanlış bir ölçüm sağladıktan sonra güvenli modun tetiklendiğinden şüpheleniyorlar ve yedek sıcaklık sensörleri gezici gövdesindeki elektronik aksamın çok ısınmamasını sağlayabildiğinden gezici operasyonlarını önemli ölçüde etkileyeceğine dair bir işaret yok.

Gezicinin alüminyum jantları da aşınma belirtileri gösteriyor. 4 Haziran’da mühendislik ekibi, Curiosity’ye tekerleklerinin yeni fotoğraflarını çekmesini emretti – genel sağlıklarını kontrol etmek için her 3,281 fitte (1.000 metrede bir) yaptığı bir şeydi.

Ekip, sol orta tekerleğin tırnaklarından birine zarar verdiğini keşfetti, Curiosity’nin tekerlekleri boyunca uzanan zikzak basamaklar. Bu tekerleğin zaten dört kırılmış tırnağı vardı, bu yüzden şimdi 19 tırnağından beşi kırıldı.

Daha önce hasar gören pabuçlar, aralarındaki metal “derinin” bir kısmı son birkaç ayda tekerlekten dökülerek bir boşluk bırakmış gibi göründüğü için son zamanlarda internette dikkat çekti.

Ekip, tekerlek görüntülemesini her 1,640 fitte (500 metrede) bir artırmaya karar verdi; bu, orijinal kadansa dönüş. Bir çekiş kontrol algoritması, görüntüleme arasındaki mesafeyi artırmayı haklı çıkarmak için tekerlek aşınmasını yeterince yavaşlattı.

Curiosity’nin JPL’deki proje yöneticisi Megan Lin, “Gerekirse tekerlek jantlarında güvenle sürebileceğimizi zemin testiyle kanıtladık” dedi. “Tek bir tekerleğin pabuçlarının çoğunu kırdığı noktaya gelirsek, kalan parçaları atmak için kontrollü bir mola verebilirdik. Son trendler nedeniyle böyle bir önlem almamız pek olası görünmüyor. Tekerlekler iyi dayanıyor ve tırmanmaya devam etmek için ihtiyacımız olan çekişi sağlıyor.”