Elektromanyetik spektrum, elektromanyetik radyasyonun bir frekans aralığıdır. Uzun dalga boyundan kısa dalga boyuna kadar, EM spektrumu radyo dalgaları, mikrodalgalar, kızılötesi, görünür ışık, ultraviyole, x-ışınları ve gama ışınlarını içerir.
Enerji, salınan elektrik ve manyetik alanlardan oluşan elektromanyetik (EM) dalgalar olarak uzayda hareket eder. EM dalgaları hareket etmek için bir maddeye (hava veya su gibi) ihtiyaç duymazlar, dolayısıyla sesin aksine boş uzayda seyahat edebilirler. Tüm elektromanyetik dalgalar bir boşlukta aynı hızda hareket eder: ışığın hızı (kendisi bir EM dalgasıdır).
Bir EM dalgası, diğer dalgalar gibi, dalga boyu ile tanımlanır ve çok uzundan çok kısaya kadar gözlemlediğimiz dalga boylarının aralığı, EM spektrumu olarak adlandırılır. Elektromanyetik spektrum, dalgaların madde ile etkileşime girdiğinde nasıl davrandığına bağlı olarak gevşek bir şekilde bölümlere ayrılır ve her bölüme bir isim verilir. Radyo dalgaları en uzun dalga boyuna sahiptir, bunu mikrodalgalar, kızılötesi, görünür ışık, ultraviyole, x-ışınları ve son olarak da en kısa dalga boylarına sahip olan gama ışınları izler.
gibi gök cisimleri yıldızlar, gezegenlerve galaksiler hepsi çeşitli dalga boylarında elektromanyetik dalgalar yayar, bu nedenle teleskoplar elektromanyetik spektrumun farklı bölümlerine duyarlı olacak şekilde yapılmıştır. Daha kısa dalga boylarına ‘mavi’, daha uzun dalga boylarına ise ‘daha kırmızı’ denir. Spektrumun görünür bölgesindeki ve yakınındaki EM radyasyona genel olarak geniş anlamda ‘ışık’ denir.
Görünür dalga boylarının tek başına iletebileceğinden farklı dalga boylarındaki gözlemleri birleştirerek, bir nesnenin yapısı, bileşimi ve davranışı hakkında daha eksiksiz bir görüntü oluşturabiliriz.
Elektromanyetik spektrum, elektromanyetik radyasyonun bir dalga boyu aralığıdır. Uzun dalga boyundan kısa dalga boyuna kadar, EM spektrumu radyo dalgaları, mikrodalgalar, kızılötesi, görünür ışık, ultraviyole, x-ışınları ve gama ışınlarını içerir. Kredi: ESA/Hubble
Hubble, otuz yılı aşkın bir süredir 2,4 metrelik birincil aynasını ve beş bilim aracını kullanarak Evreni inceliyor. Öncelikle ultraviyolede gözlemlerler ve görünür spektrumun parçaları, ama aynı zamanda bazı yakın-kızılötesi yetenekler. Hubble, her biri incelenen nesne hakkında farklı bilgiler sağlayan farklı dalga boyu bantlarında, her seferinde bir bantta gözlemler. Bu dalga boylarının her biri farklı bir renkte yeniden üretilir ve bunlar, o gök nesnesinden gelen gerçek emisyona çok benzeyen bileşik bir görüntü oluşturmak üzere birleştirilir.
Gökbilimciler, NGC 1512 galaksisinin çekirdeğini çevreleyen bir yıldız kümeleri halkasının renkli resmini (ortada) oluşturmak için kenarda gösterilen bu tek renkli görüntü setini kullandılar. Bu resimler NASA/ESA Hubble Space tarafından çekildi. Teleskobun Soluk Nesne Kamerası (FOC), Geniş Alan ve Gezegen Kamerası 2 (WFPC2) ve Yakın Kızılötesi Kamera ve Çok Nesneli Spektrometresi (NICMOS).
Her görüntü, ultraviyoleden yakın kızılötesine kadar spektrumun belirli bir renk veya dalga boyu bölgesini temsil eder ve Hubble tarafından kapsanan geniş dalga boyu bölgesini gösterir. Gök cisimleri, gama ışınlarından radyo dalgalarına kadar çeşitli dalga boylarında ışık yayar. Gökbilimciler, çekirdeği çevreleyen genç yıldız kümeleri halkasındaki önemli ayrıntıları vurgulamak için NGC 1512’yi bu renklerde incelemeyi seçtiler.
Kredi: NASA, ESA, Dan Maoz (Tel-Aviv Üniversitesi, İsrail ve Columbia Üniversitesi, ABD)
Yukarıdaki görüntüyü inceleyerek, gökbilimcilerin, NGC 1512 galaksisinin çekirdeğini çevreleyen bir yıldız kümeleri halkasının renkli resmini oluşturmak için bir dizi tek renkli görüntüyü nasıl kullandığını görebilirsiniz. Her görüntü, belirli bir renk veya dalga boyu bölgesini temsil eder. ultraviyoleden yakın kızılötesine kadar olan spektrum ve Hubble tarafından kapsanan geniş dalga boyu aralığını gösterir. Gökbilimciler, çekirdeği çevreleyen genç yıldız kümeleri halkasındaki önemli ayrıntıları vurgulamak için NGC 1512’yi bu renklerde incelemeyi seçtiler.
Elektromanyetik spektrum. Kredi: ESA/Hubble
Gökbilimciler, aksi takdirde görünür görüntülerde bulunmayabilecek ayrıntıları incelemek için çok dalga boylu görüntüler kullanır. Örneğin, Hubble tarafından 2020’de Jüpiter’in ultraviyole/görünür/yakın-kızılötesi ışığında yayınlanan yeni bir çok dalgaboylu gözlemi. Jüpiter araştırmacılara dev gezegenin tamamen yeni bir görünümünü verdi. Bu gözlemler, gezegenin pus ve parçacıklarının yüksekliği ve dağılımı hakkında fikir verdi ve Jüpiter’in sürekli değişen bulut modellerini gösterdi. Gezegenin auroraları yalnızca ultraviyole ışıkta görülebilir; bununla birlikte, kırmızı noktanın yapısı, görünür dalga boylarında iyi çalışılmıştır.
Teleskopun 2015’teki 25. yıldönümünü kutlamak için Hubble, popüler Yaratılış Sütunlarının iki yeni güzel portresini açıkladı ve görünür ve yakın kızılötesi gözlemlerde farklı detayların nasıl incelenebileceğini ortaya koydu. Görünür ışık, gaz bulutlarının çok renkli parıltısını yakalarken, kızılötesi görüntü, sayısız yeni doğan yıldızı ortaya çıkarmak için gizleyen toz ve gazın çoğuna nüfuz eder.
sizi davet ediyoruz bu Hubblecast’i izle Hubble’ın gözlemlerinin elektromanyetik spektrumun farklı dalga boylarında nasıl farklılaştığını ve bu gözlemlerin James Webb Uzay Teleskobu.