Çin’in Chang’e-5 ay sondasını taşıyan bir roketin fırlatılması, Pekin’in ‘uzay rüyası’ yolunda ne kadar ilerleme kaydettiğinin altını çizdi.
Çin’in yeni uzay istasyonunda altı ay sonra Cumartesi günü üç astronotun Dünya’ya dönüşü, ülkenin uzay hırslarında önemli bir adımı işaret ediyor ve şimdiye kadarki en uzun mürettebatlı görevi sona erdiriyor.
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi, sonunda insanları Ay’a gönderme umuduyla, askeri uzay programına milyarlarca dolar yatırdı.
Çin, astronotları ve kozmonotları uzay araştırmalarında onlarca yıllık deneyime sahip ABD ve Rusya’yı yakalamada uzun bir yol kat etti.
İşte ülkenin uzay programına ve nereye gittiğine bir bakış:
Mao’nun yemini
Sovyetler Birliği 1957’de Sputnik’i fırlattıktan kısa bir süre sonra, Başkan Mao Zedong şunları söyledi: “Biz de uydular yapacağız.”
On yıldan fazla sürdü, ancak 1970’de Çin ilk uydusunu bir Uzun Yürüyüş roketiyle fırlattı.
Yang Liwei’nin 2003’te ilk Çinli “taikonot” olmasıyla insanlı uzay uçuşu onlarca yıl daha uzun sürdü.
Fırlatma yaklaşırken, misyonun uygulanabilirliği konusundaki endişeler, Pekin’in canlı bir televizyon yayınını son dakikada iptal etmesine neden oldu.
Ancak Yang, Shenzhou 5’te 21 saatlik bir uçuş sırasında Dünya’nın yörüngesinde 14 kez dönerken sorunsuz gitti.
Çin o zamandan beri yedi mürettebatlı misyon başlattı.
Uzay istasyonu ve ‘Yeşim Tavşan’
Jade Rabbit Ay gezgini, 31 ay boyunca ayın yüzeyini inceledi.
Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya’nın ayak izlerini takip eden Çin, gezegeni çevreleyen kendi uzay istasyonunu inşa etmeyi planlamaya başladı.
Tiangong-1 laboratuvarı 2011 yılında başlatıldı.
2013 yılında, uzaydaki ikinci Çinli kadın Wang Yaping, dünyanın en kalabalık ülkesindeki çocuklara uzay modülünün içinden bir video dersi verdi.
Araç aynı zamanda tıbbi deneyler ve en önemlisi bir uzay istasyonunun inşasına hazırlanma amaçlı testler için de kullanıldı.
Bunu 2013’te, uykuya geçtiğinde ve Dünya’ya geri sinyal göndermeyi bıraktığında ilk başta bir aptal gibi görünen “Jade Rabbit” ay gezgini izledi.
Bununla birlikte, beklenen ömrünün çok ötesinde, 31 ay boyunca Ay’ın yüzeyini inceleyerek dramatik bir iyileşme sağladı.
2016 yılında Çin, ikinci yörünge laboratuvarı Tiangong-2’yi başlattı. İstasyonu ziyaret eden astronotlar, büyüyen pirinç ve diğer bitkiler üzerinde deneyler yaptılar.
‘Uzay rüyası’
Başkan Xi Jinping’in altında, Çin’in “uzay rüyası” için planlar aşırı hızlandı.
Pekin, kilometre taşlarını yıllarca gecikmeli olarak eşleştirdikten sonra nihayet ABD ve Rusya’yı yakalamaya çalışıyor.
Çin, bir uzay istasyonunun yanı sıra Ay’da bir üs inşa etmeyi planlıyor ve ülkenin Ulusal Uzay İdaresi, 2029 yılına kadar insanlı bir Ay görevi başlatmayı hedeflediğini söyledi.
Ancak, güçlü bir ağır kaldırma roketi olan Long March-5 Y2’nin 2017’de iletişim uydularını yörüngeye gönderme görevinde fırlatılamamasıyla ay çalışması bir aksilik yaşadı.
Çin, uzun vadeli insanları aya gönderme hedefine hazırlanmak için ay benzeri bir ortamı simüle eden bir laboratuvarda deneyler yapıyor.
Bu, başlangıçta 2017’nin ikinci yarısında Ay örneklerini toplaması planlanan Chang’e-5 lansmanının ertelenmesine neden oldu.
Başka bir robot olan Chang’e-4, Ocak 2019’da Ay’ın uzak tarafına indi – tarihi bir ilk.
Bunu, geçen yıl Ay’ın yakın tarafına inen ve ay yüzeyinde bir Çin bayrağı çeken biri izledi.
İnsansız uzay aracı, kırk yılda toplanan ilk ay örnekleri olan kayalar ve toprakla Aralık ayında Dünya’ya döndü.
Ve Şubat 2021’de, Mars’ın ilk görüntüleri beş tonluk Tianwen-1 tarafından geri gönderildi ve ardından Mayıs ayında Mars yüzeyine bir gezici indi ve o zamandan beri Kızıl Gezegenin yüzeyini keşfetmeye başladı.
gökyüzündeki saray
Üç astronot, Nisan 2021’de yörüngeye yerleştirilen Çin uzay istasyonunun çekirdek Tianhe modülü ile Ekim ayında başarılı bir şekilde kenetlendi.
Astronotlar, Cumartesi günü güvenli bir şekilde Dünya’ya dönmeden önce istasyonda altı ay kaldılar ve Çin’in bugüne kadarki en uzun mürettebatlı görevi sona erdi.
“Göksel saray” anlamına gelen Çin uzay istasyonu Tiangong, daha fazla parça getirmek ve bunları yörüngede birleştirmek için toplam yaklaşık 11 göreve ihtiyaç duyacak.
Tamamlandığında, en az 10 yıl boyunca gezegenimizin 400 ila 450 kilometre (250 ve 280 mil) üzerinde alçak Dünya yörüngesinde kalması ve uzayda uzun vadeli bir insan varlığını sürdürme hırsını gerçekleştirmesi bekleniyor.
Çin, uzay istasyonunu Uluslararası Uzay İstasyonu ölçeğinde küresel işbirliği için kullanmayı planlamazken, Pekin dış işbirliğine açık olduğunu söyledi.
Bu işbirliğinin ne kadar kapsamlı olacağı henüz belli değil.
Çin’in ‘uzay rüyası’: Ay’a ve ötesine uzun bir yürüyüş
© 2022 AFP
Alıntı: Çin’in ‘uzay rüyası’: A Long March to the Moon and Beyond (2022, 16 Nisan) 16 Nisan 2022’de https://phys.org/news/2022-04-china-space-moon.html adresinden alındı.
Bu belge telif haklarına tabidir. Özel çalışma veya araştırma amaçlı herhangi bir adil işlem dışında, yazılı izin alınmadan hiçbir bölüm çoğaltılamaz. İçerik yalnızca bilgi amaçlı sağlanmıştır.