Burada, NASA’nın kızılötesi Spitzer Uzay Teleskobu tarafından görüntülenen Kartal, Omega, Triffid ve Deniz Kulağı Bulutsuları gösterilmektedir. Bu bulutsular, Samanyolu’nun Yay Kolu içindeki, koldan dramatik bir açıyla dışarı çıkan bir yapının parçasıdır. Kredi: NASA/JPL-Caltech
bulutsu [ neb-yuh-luh ]: yıldız oluşturan gaz ve toz bulutu. İsim, çoğul neb·u·lae [neb-yuh-lee, -lahy]
Bu dört bulutsu nefes kesici güzellikleriyle bilinir: Kartal Bulutsusu (Yaratılış Sütunlarını içerir), Omega Bulutsusu, Üç Boğumlu Bulutsusu ve Deniz Kulağı Bulutsusu. 1950’lerde, bir gökbilimci ekibi bu bulutsulardaki bazı yıldızlara kaba mesafe ölçümleri yaptı ve Yay Kolu’nun varlığını çıkarabildi. Çalışmaları, galaksimizin sarmal yapısının ilk kanıtlarından bazılarını sağladı. Yeni bir çalışmada, gökbilimciler bu bulutsuların, kolun geri kalanından farklı bir açıya sahip olan bir alt yapının parçası olduğunu gösterdiler.
Sarmal kolların önemli bir özelliği, bir galaksinin etrafını ne kadar sıkı sardıklarıdır. Bu özellik, kolun eğim açısı ile ölçülür. Bir dairenin eğim açısı 0 derecedir ve spiral daha açık hale geldikçe eğim açısı artar. Modellerin çoğu Samanyolu Yay Kolunun yaklaşık 12 derecelik bir eğim açısına sahip bir spiral oluşturduğunu, ancak çıkıntılı yapının yaklaşık 60 derecelik bir eğim açısına sahip olduğunu öne sürüyorlar.
Bazen mahmuzlar veya tüyler olarak adlandırılan benzer yapılar, yaygın olarak diğer sarmal gökadaların kollarından dışarı çıkar. Bilim adamları onlarca yıldır Samanyolu’nun sarmal kollarının da bu yapılarla mı yoksa nispeten pürüzsüz olup olmadığını merak ettiler.